Εργασιακό άγχος: Αιτίες και τρόποι αντιμετώπισης

Το να εργάζεσαι σήμερα, θεωρείται τύχη, ενώ “ευλογία” είναι να έχεις μια δουλειά που αγαπάς. Η εργασία εκτός από μέσο επιβίωσης, είναι δημιουργία και απαραίτητη για την ολοκλήρωση της προσωπικότητάς μας. Δυστυχώς όμως, στην Ευρώπη, το εργασιακό άγχος, θεωρείται η δεύτερη “ασθένεια” που πλήττει τους εργαζόμενους. Με μερικές μικρές και εύκολες συμβουλές, μπορεί να αντιμετωπιστεί.

Έχει υπολογιστεί ότι το άγχος που οφείλεται στην εργασία κοστίζει στα κράτη-μέλη τουλάχιστον 20 δις ευρώ ετησίως. Το στρες μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε κλάδο και μέγεθος επιχείρησης και μπορεί να επηρεάσει τον καθέναν σε οποιοδήποτε επίπεδο. Οι επαγγελματίες που κινδυνεύουν περισσότερο να βιώσουν στρες στην εργασία τους είναι:  α) οι γιατροί και οι νοσοκόμοι, β) τα στελέχη και οι υπάλληλοι εταιρειών υψηλής τεχνολογίας, γ) οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας, δ) οι δημοσιογράφοι και ε) οι διαφημιστές.

Αιτίες εργασιακού άγχους

Ο κυριότερος παράγοντας εργασιακού άγχους είναι η ανασφάλεια και το αίσθημα της απειλής που νοιώθει ο εργαζόμενος. Άλλοι συχνοί παράγοντες πίεσης που προκαλούν άγχος είναι οι εξής:

• Ο χαμηλός μισθός
• Η ασήμαντη, ασαφής και μονότονη δουλειά ή δυσάρεστα καθήκοντα
• Υπερβολικός φόρτος εργασίας
• Ανεπαρκής χρόνος ή μέσα για την ολοκλήρωση εργασιών
• Μη αναγνώριση για την καλή εργασιακή απόδοση
• Πολλές ευθύνες με περιορισμένη δυνατότητα λήψης αποφάσεων
• Έλλειψη επικοινωνίας, συνεργασίας ή υποστήριξης από προϊστάμενους ή συναδέρφους.
• Προκαταλήψεις σχετικά με το φύλο, την ηλικία, την εθνικότητα ή την θρησκεία
• Ελάχιστα περιθώρια εξέλιξης και απουσία ευκαιριών προαγωγής
• Έλλειψη υποστήριξης από το άμεσο περιβάλλον
• Συχνές αλλαγές ωραρίου και εξαντλητικά ωράρια
• Κακές περιβαλλοντικές συνθήκες εργασίας

Τα συμπτώματα του εργασιακού άγχους

Εάν το άτομο, δεν ελέγξει το άγχος στην εργασία, τότε μπορεί να επηρεαστεί η υγεία και η ποιότητα ζωής του. Τα συμπτώματα του εργασιακού άγχους διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες: τα σωματικά, τα ψυχολογικά και τα συμπεριφοριστικά.

Σωματικά συμπτώματα

Η αυξημένη αρτηριακή πίεση, οι κεφαλαλγίες, η αλλαγή καρδιακού ρυθμού και ρυθμού αναπνοής, η ναυτία, το αίσθημα κόπωσης, ο πόνος στο στήθος, η ξηροστομία, η αύξηση ή απώλεια βάρους και οι δερματικές παθήσεις, είναι κάποια από τα σωματικά συμπτώματα του άγχους.

Ψυχολογικά συμπτώματα

Στα ψυχολογικά συμπτώματα περιλαμβάνονται η κατάθλιψη, η ευερεθιστότητα, ο φόβος αποτυχίας, η χαμηλή αυτοπεποίθηση, η δυσκολία αυτοσυγκέντρωσης και λήψης αποφάσεων, η απαισιοδοξία, η αδυναμία χαλάρωσης, η αίσθηση νευρικότητας και αγωνίας, η οξυθυμία κλπ.

Επίσης οι εργαζόμενοι που έχουν άγχος, παρουσιάζουν αλλαγές στις διατροφικές τους συνήθειες, διαταραχές ύπνου, κοινωνική απόσυρση, έλλειψη οργανωτικής ικανότητας, επιθετικότητα και μείωση σεξουαλικής επιθυμίας. Είναι επιρρεπείς σε εργατικά ατυχήματα, απουσιάζουν συχνά από την δουλειά και η παραγωγικότητά τους είναι πολύ χαμηλή. Πολύ συχνά καταφεύγουν σε κατάχρηση αλκοολούχων ποτών και καπνού.

Οι συνέπειες στην επιχείρηση

Μία επιχείρηση επηρεάζεται εξίσου από το εργασιακό άγχος των υπαλλήλων. Αυτό συμβαίνει γιατί παρουσιάζεται μία αρνητική εικόνα της επιχείρησης ως ένας “κακός” εργοδότης.Επίσης, το κλίμα είναι αρνητικό και οι εργαζόμενοι έχουν μειωμένο ηθικό. Υπάρχει πιθανότητα κακής ποιότητας προϊόντων ή παρεχόμενων υπηρεσιών καθώς και αύξηση παραπόνων πελατών.

Αντιμετώπισε το εργασιακό στρες

Αν το άγχος ελέγχει την εργασία σου ή αν έχεις κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα, μη ανησυχείς. Το εργασιακό άγχος μπορεί να αντιμετωπιστεί, αν βελτιώσεις το καθημερινό πρόγραμμα σου.

Το πρώτο που πρέπει να κάνεις, είναι να εντοπίσεις το πρόβλημα του άγχους. Να δεις τι είναι αυτό που σε αγχώνει πραγματικά. Για να το καταφέρεις αυτό, πρέπει να κρατήσεις σημειώσεις.  Για 1-2 εβδομάδες, χρησιμοποίησε ένα ημερολόγιο και κατέγραψε τις πιο στρεσογόνες καταστάσεις και το πώς αντιδράς σε αυτές. Έτσι θα βρεις κοινά στοιχεία με τις στρεσογόνες καταστάσεις και τις αντιδράσεις σου.

Φρόντισε τον εαυτό σου

Έπειτα, φρόντισε τον εαυτό σου. Είναι ό,τι σημαντικότερο έχεις. Δεν απαιτούνται τεράστιες αλλαγές στον τρόπο ζωής. Η άσκηση, η βελτίωση της διατροφής και η προσπάθεια για καλύτερο ύπνο είναι ένα καλό ξεκίνημα. Επιπλέον, μπορείς να χρησιμοποιήσεις τεχνικές χαλάρωσης και διαλογισμό. Αυτές οι τεχνικές μειώνουν την ένταση στους μύες και βοηθούν την αναπνοή να επανέλθει στο φυσιολογικό ρυθμό της. Έστω και δέκα λεπτά την ημέρα βοηθούν σημαντικά στην μείωση των σωματικών συμπτωμάτων του άγχους.

Αξιοποίησε τον ελεύθερο σου χρόνο

Προσπάθησε να διατηρείς σταθερές τις ώρες ξεκούρασης και ύπνου. Επίσης, βρες ένα χόμπι, όπως η ζωγραφική, το διάβασμα ενός βιβλίου ή πήγαινε μια βόλτα. Ο ελεύθερος χρόνος είναι πολύ σημαντικός στο έλεγχο του άγχους.

Απαραίτητη είναι και η ισορροπία μεταξύ δουλειάς και προσωπικού χρόνου. Για να επιτευχθεί αυτό, πρέπει να υπάρχει ένα καλά οργανωμένο πρόγραμμα των δραστηριοτήτων και υποχρεώσεών μας.  Ξεχώρισε ποιες υποχρεώσεις είναι πραγματικά σημαντικές και μη φορτώνεις το πρόγραμμά σου υπερβολικά.

Διαχωρισμός προσωπικής και επαγγελματικής ζωής

Ακόμα, πρέπει να διαχωρίσεις την προσωπική από την επαγγελματική σου ζωή, όσο δύσκολο και αν είναι. Για παράδειγμα, δεν πρέπει να κοιτάς τα email σου μετά το απόγευμα. Σταμάτα να  απαντάς στο τηλέφωνο την ώρα του δείπνου. Ο διαχωρισμός αυτός βοηθάει στη μείωση του εργασιακού στρες.

Ζήτησε βοήθεια

Μπορείς να μιλήσεις στον υπεύθυνο εργασίας. Μία ανοιχτή συζήτηση σε τρόπους αντιμετώπισης των στρεσογόνων καταστάσεων, μπορεί να σε βοηθήσει στην μείωση του άγχους. Φυσικά, μπορείς να ζητήσεις βοήθεια από άτομα που εμπιστεύεσαι και μπορούν να βελτιώσουν την ικανότητά σου να ελέγξεις το άγχος. Εάν το πρόβλημα συνεχιστεί καλό είναι να επισκεφτείς κάποιο ψυχολόγο.

Τα μέτρα των εργοδοτών

Από την πλευρά τους, οι εργοδότες μπορούν να πάρουν μερικά αποτελεσματικά μέτρα για την αντιμετώπιση του εργασιακού άγχους. Αυτά είναι τα εξής:

• παροχή επαρκούς χρόνου στους εργαζόμενους για την εκτέλεση των καθηκόντων τους
• σαφής περιγραφή της εργασίας
• ελαχιστοποίηση των φυσικών κινδύνων
• οργάνωση σεμιναρίων και η εκπαίδευση των εργαζομένων από ειδικούς στη διαχείριση του άγχους.

Το εργασιακό άγχος αντιμετωπίζεται

Η αντιμετώπιση του άγχους, είναι εφικτή αλλά θέλει αρκετή προσπάθεια. Πάντα υπάρχει και η λύση της παραίτησης, για κάτι καλύτερο. Γιατί μη ξεχνάς πως όσο καλή και αν είναι μία δουλειά, πάντα πιο σημαντική είναι η υγεία σου.