Gaslighting: Τι να κάνεις, εάν το βιώνεις στη δουλειά

Νομίζεις πως χάνεις τα λογικά σου κάθε φορά που συνεργάζεσαι με ένα συνάδερφο στην δουλειά; Σου αναθέτει κάποιο επείγον project το αφεντικό και μετά το ξεχνά εντελώς; Αρχίζεις να αμφιβάλλεις για την μνήμη σου και για τις ικανότητές σου; Ίσως έχεις πέσει θύμα gaslighting και δεν το έχεις καταλάβει. Πρόκειται για μία μέθοδο στην οποία ο θύτης χειραγωγεί ψυχολογικά το θύμα, σπέρνοντας αμφιβολίες μέχρι εκείνο να μη είναι σίγουρο για την λογική του.

ΟΙ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ GASLIGHTING ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ

Ονομάστηκε έτσι από το θεατρικό έργο “Gaslight” του Patrick Hamilton το 1938. Σε αυτό, ο κεντρικός ήρωας προσπαθεί να πείσει την σύζυγό του πως είναι ψυχικά ασθενής. To gaslighting μπορεί να υπάρξει στην προσωπική ζωή ενός ατόμου μα και στην επαγγελματική. Στο χώρο της εργασίας, εκδηλώνεται όταν ένας συνάδερφος υπονομεύει τον άλλον για να βλάψει την επαγγελματική του πορεία. Είναι δύσκολο κάποιος να διακρίνει το gaslighting στο εργασιακό χώρο γιατί έχει αρκετές μορφές. Οι πιο συνηθισμένες είναι:

• Αντιπαράθεση: Ο συνάδερφος ή ο προϊστάμενος προσπαθεί να αμφισβητήσει την μνήμη σου με το να αρνείται πως συνέβη κάτι. Ή να προσθέτει νέες λεπτομέρειες. Για παράδειγμα, αν την Δευτέρα σου ανέθεσε να κάνεις ένα project μαζί με ένα άλλο συνάδερφο, την Παρασκευή θα σου πει πως δεν έπρεπε να συνεργαστείς με κανένα για αυτό το project.
• Προσποίηση: Μόλις αναφερθείς σε κάτι που ο ίδιος σου είπε ή σε ένα γεγονός που συνέβη όταν ήταν παρών, εκείνος θα προσποιηθεί πως δεν συνέβη ποτέ τίποτα ή πως δεν είπε ποτέ κάτι.
• Δυσφήμιση: Πιθανότατα θα μιλάει για σένα σε άλλα άτομα και θα λέει πως δεν θυμάσαι γεγονότα ή πώς συγχέεις καταστάσεις. Αυτή η δυσφήμιση μπορεί να αποβεί μοιραία για το μέλλον σου στην συγκεκριμένη δουλειά. Λόγου χάρη, εάν είσαι γιατρός σε μια κλινική και ο συνάδερφος αναφέρει συχνά πως δεν έχεις καλή μνήμη ή πως μπερδεύεις την φαρμακευτική αγωγή που δίνεις στους ασθενείς, πιθανότατα θα απολυθείς.

 ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΕΣ ΦΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ GASLIGHTING

Παρόλα αυτά, υπάρχουν κάποιες ενδείξεις που φανερώνουν την ύπαρξη του gaslighting. Εάν κάθε φορά που μιλάς μαζί του, νιώθεις πως:

• έχεις χάσει την αυτοπεποίθηση σου στην εργασία,
• είσαι ανίκανος,
• δεν μπορείς να λάβεις μια σωστή απόφαση,
• είσαι μπερδεμένος για τις δικές σου ευθύνες στην εργασία,
• απολογείσαι διαρκώς χωρίς λόγο και
• δεν είναι ποτέ ικανοποιημένος με την δουλειά σου, τότε ίσως συναναστρέφεσαι με κάποιον που προσπαθεί να χειραγωγήσει στο εργασιακό χώρο. Επιπλέον, υπάρχουν κάποιες χαρακτηριστικές φράσεις που χρησιμοποιούνται στο gaslighting. Για αυτό το λόγο, παρατήρησε αν ακούς από το συγκεκριμένο άτομο, φράσεις όπως:
• “Πάλι από το μυαλό σου το έβγαλες; Εγώ ποτέ δεν είπα πως θέλω την λίστα των πελατών μέχρι την Τρίτη.”
• “Ίσως δεν θυμάσαι καλά, όπως συνέβη και τις προάλλες”.
• “Ίσως χρειάζεται να πάρεις μια άδεια λίγων ημερών από την δουλειά. Θα ξεκουραστείς γιατί το έχεις ανάγκη”.

TIPS ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ

Εάν υπονομεύεσαι από κάποιο συνάδερφο ή τον ανώτερο σου, πρέπει να δράσεις άμεσα. Με την βοήθεια των παρακάτω tips θα τον αντιμετωπίσεις αποτελεσματικά. Αρχικά, σιγουρέψου πως πράγματι έχεις πέσει θύμα gaslighting. Πρόσεξε αν οι παραπάνω ενδείξεις συμβαίνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Έλεγξε διεξοδικά πως συμπεριφέρεται ο συνάδερφος και με άλλα άτομα. Μη ξεχάσεις να ρωτήσεις και τους άλλους συναδέρφους, εάν έχουν το ίδιο πρόβλημα με σένα. Προσπάθησε να βρεις συμμάχους.

ΚΑΤΕΓΡΑΨΕ ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΕΧΕΙΣ ΜΑΖΙ ΤΟΥ

Όταν βεβαιωθείς πως είναι φαινόμενο ψυχολογικής χειραγώγησης, φρόντισε να καταγράφεις τα πάντα που το αποδεικνύουν. Δημιούργησε ένα αρχείο και καταχώρησε εκεί οποιαδήποτε αλληλεπίδραση έχεις με το συγκεκριμένο άτομο. Προσπάθησε η κάθε επικοινωνία που έχεις μαζί του να είναι γραπτή. Δηλαδή, εάν σου αναθέσει ένα νέο project, ζήτα του να σου στείλει email. Το email μαζί με την ημερομηνία και την ώρα, θα γίνει το αποδεικτικό στοιχείο που χρειάζεσαι, ώστε να μη αμφισβητήσει κανείς ξανά την μνήμη σου.

ΜΗ ΜΕΝΕΙΣ ΜΟΝΟΣ ΜΑΖΙ ΤΟΥ ΓΙΑ ΝΑ ΕΧΕΙΣ ΜΑΡΤΥΡΑ

Επιπλέον, φρόντισε, όταν προφορικά σου ζητά να κάνεις κάτι, να έχεις μαζί σου κάποιο άλλο συνάδερφο. Με αυτό το τρόπο, θα υπάρχει ένας μάρτυρας για να μη μπορέσει αργότερα ο συνάδερφος που σε ενοχλεί,  να διαστρεβλώσει την πραγματικότητα.

ΑΠΕΥΘΥΝΣΟΥ ΣΕ ΚΑΠΟΙΟ ΑΝΩΤΕΡΟ

Μόλις συγκεντρώσεις στοιχεία για την ψυχολογική χειραγώγηση, μίλησε σε κάποιον ανώτερο. Παρουσίασε τα αποδεικτικά στοιχεία και ζήτησε να δράσει κατά αυτού που σε ενοχλεί. Προσπάθησε να δείχνεις ήρεμος και όχι θυμωμένος. Στους περισσότερους εργασιακούς χώρους υπάρχουν σαφείς κανόνες αντιμετώπισης τέτοιων καταστάσεων.

Τέλος, μη αμελήσεις και την ψυχική σου υγεία. Θύμισε στον εαυτό σου πόσο σημαντικός είσαι. Μη αφήσεις κανένα τοξικό άνθρωπο να σου στερήσει την αυτοεκτίμησή σου. Εάν δεν υπάρξει θετικό αποτέλεσμα στην δουλειά, ίσως είναι καλύτερο να απομακρυνθείς από ένα άσχημο εργασιακό περιβάλλον.