Ωράριο και διάλειμμα στην εργασία: Τι ισχύει

Αρκετά συχνά, οι εργοδότες δεν τηρούν σωστά το ωράριο εργασίας, ενώ δεν επιτρέπουν στους εργαζόμενους το διάλειμμα που δικαιούνται. Στο κείμενο που ακολουθεί, θα διαβάσετε τι ισχύει με το ωράριο εργασίας και το διάλειμμα, σύμφωνα με την εργατική νομοθεσία.

ΩΡΑΡΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ωράριο εργασίας είναι το σύνολο των ωρών που προσφέρει ο εργαζόμενος τις υπηρεσίες του.Το πλήρες ωράριο του εργαζόμενου ανέρχεται σε σαράντα ώρες την εβδομάδα. Καθιερώθηκε την 1/1/1984. Ο εργοδότης με την σύναψη της ατομικής σύμβασης εργασίας, ρυθμίζει την έναρξη και την λήξη του ωραρίου.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΩΡΑΡΙΟΥ

Το ωράριο μπορεί να διαιρεθεί στις εξής κατηγορίες:

• σε νόμιμο και σε συμβατικό,
• σε ημερήσιο και σε εβδομαδιαίο,
• σε πλήρες και σε μειωμένο,
• σε συνεχές και σε διακεκομμένο ή σε εκ περιτροπής,
• σε ημερήσιο και σε νυχτερινό.

ΝΟΜΙΜΟ ΩΡΑΡΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Νόμιμο ωράριο είναι εκείνο που καθορίζεται από τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας.Το ανώτατο ωράριο εργασίας είναι 9 ώρες την ημέρα επί πέντε ημέρες και 8 ώρες επί εξαημέρου.Το συμβατικό ωράριο είναι αυτό που συμφωνείται μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου με την υπογραφή της ατομικής σύμβασης εργασίας.Ή το ωράριο που προβλέπεται από Συλλογική Σύμβαση Εργασίας.Το συμβατικό ωράριο δεν είναι ποτέ μεγαλύτερο από το νόμιμο. Μπορεί όμως να είναι μικρότερο.

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟ ΣΥΜΒΑΤΙΚΟ ΩΡΑΡΙΟ

Το εβδομαδιαίο συμβατικό ωράριο, στην πενθήμερη απασχόληση, κατανέμεται σε πέντε αντί για έξι ημέρες της εβδομάδας, χωρίς να μειώνεται. Με αυτό το τρόπο, οι εργαζόμενοι δικαιούνται δύο ημέρες ανάπαυσης. Οι δύο ημέρες εβδομαδιαίας ανάπαυσης πρέπει να είναι συνεχόμενες. Η ασφάλιση γίνεται για έξι ημέρες εργασίας και ο εργοδότης καταβάλλει 6 ημερομίσθια την εβδομάδα.

ΝΥΧΤΕΡΙΝΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Στην νυχτερινή εργασία, οι εργαζόμενοι προσφέρουν τις υπηρεσίες τους, από τις 22:00 το βράδυ μέχρι τις 6:00 το πρωί. Στην διάρκεια αυτών των ωρών μπορεί να πραγματοποιηθεί ολόκληρο το ωράριο ή ένα μέρος του. Για παράδειγμα, αν κάποιος εργαστεί από τις 19:00 το απόγευμα μέχρι τις 3:00 το πρωί, οι μισές ώρες είναι ημερήσιες (19:00-22:00) και οι άλλες είναι νυχτερινές (22:00-3:00). Ο εργαζόμενος που εργάζεται τις νύχτες, αμείβεται με κανονικό ημερομίσθιο με προσαύξηση κατά 25%.

ΥΠΕΡΕΡΓΑΣΙΑ

Υπερεργασία αποτελούν οι ώρες απασχόλησης του εργαζομένου καθ΄υπέρβαση του συμβατικού του ωραρίου μέχρι το ανώτατο νόμιμο ωράριο, σύμφωνα με τις νέες νομοθετικές ρυθμίσεις (Ν.3385/2005). Οι εργαζόμενοι αμείβονται με το ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 25% στην υπερεγασία.Το αν θα πραγματοποιηθεί υπερεργασία ή όχι, το αποφασίζει ο εργοδότης, Εάν ζητηθεί, ο εργαζόμενος είναι υποχρεωμένος να την παρέχει.

Η ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΥΠΕΡΕΡΓΑΣΙΑΣ

Η υπερεργασία κατηγοριοποιείται σε απλή και σε θεσμοθετημένη. Στην απλή, η υπέρβαση του ατομικού συμβατικού χρόνου εργασίας, φτάνει μέχρι τις σαράντα ώρες. Στην θεσμοθετημένη, υπερβαίνουν οι σαράντα ώρες κατά μία ώρα την ημέρα μέχρι τις σαράντα πέντε ώρες την εβδομάδα.

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΝΟΜΙΜΗΣ ΥΠΕΡΩΡΙΑΣ

Η υπέρβαση του ανώτατου ημερήσιου νόμιμου χρόνου εργασίας στον ίδιο εργοδότη, ονομάζεται υπερωρία. Μία νόμιμη υπερωρία, θα πρέπει να διέπεται από τις παρακάτω προϋποθέσεις:

• έγγραφη αναγγελία για την επικείμενη υπερωρία από τον εργοδότη προς την αρμόδια Επιθεώρηση Εργασίας,
• τήρηση ειδικού βιβλίου υπερωριών, θεωρημένο από την Επιθεώρηση Εργασίας,
• μη υπέρβαση ενός ανώτατου ορίου ωρών που καθορίζεται σε ημερήσια και σε ετήσια βάση. Σύμφωνα με την νομοθεσία, η διάρκεια της ημερήσιας υπερωρίας καθορίζεται σε τέσσερις ώρες (συμπεριλαμβανομένης και της υπερεργασίας). Το ανώτατο ημερήσιο ωράριο είναι το 12ωρο.
• Ύπαρξη ορισμένου λόγου που δικαιολογεί την υπερωρία.

Η ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΔΟΤΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΝΟΜΙΜΕΣ ΥΠΕΡΩΡΙΕΣ

Ο εργοδότης είναι υποχρεωμένος να γνωστοποιεί στο πληροφοριακό σύστημα του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, “ΕΡΓΑΝΗ“, εντός του πρώτου δεκαπενθημέρου κάθε μήνα, το σύνολο των νομίμων υπερωριών που πραγματοποιήθηκαν.

Η ΑΜΟΙΒΗ ΣΤΙΣ ΥΠΕΡΩΡΙΕΣ

Στην νόμιμη υπερωριακή απασχόληση, η επιπλέον αμοιβή ορίζεται σε ποσοστό 40% για υπερωρίες μέχρι 120 ώρες. Για τις επιπλέον των 120 ωρών, η αμοιβή ορίζεται σε 60%. Η προσαύξηση υπολογίζεται στο σύνολο των νόμιμων αποδοχών. Η κατ΄εξαίρεση υπερωρία είναι αυτή που πραγματοποιείται κατά παράβαση κάποιου από τους όρους της νόμιμης υπερωρίας. Ο εργαζόμενος μπορεί να ζητήσει αποζημίωση ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο, προσαυξημένο κατά 80%.

ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ο εργαζόμενος δικαιούται διάλειμμα τουλάχιστον δεκαπέντε λεπτών ημερησίως στην εξάωρη απασχόληση, σύμφωνα με το άρθρο 4 του Π.Δ. 88/99. Διάλειμμα νοείται το χρονικό διάστημα παύσης της ημερήσιας εργασίας, κατά το οποίο ο εργαζόμενος ξεκουράζεται ή λαμβάνει το κολατσιό του.

ΤΟ ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΔΕΝ ΠΑΡΑΤΕΙΝΕΙ ΤΟ ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΩΡΑΡΙΟ

Τα διαλείμματα δεν παρατείνουν το ημερήσιο ωράριο και δεν αποτελούν χρόνο πραγματικής εργασίας. ‘Ετσι, ο εργαζόμενος μπορεί να απομακρυνθεί από το χώρο της εργασίας του, όσο χρόνο διαρκεί το διάλειμμα του. Επίσης, τα διαλείμματα απαγορεύεται να χορηγούνται συνεχόμενα με την έναρξη ή τη λήξη της ημερήσιας εργασίας.

ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΣΤΟΥΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ Η/Υ

Επιπλέον,οι εργαζόμενοι μπροστά σε οθόνες ηλεκτρονικού υπολογιστή, δικαιούνται διάλειμμα ανά δίωρο διάρκειας 15 λεπτών. Ή εναλλαγή εργασίας με άλλη φύση εργασίας, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή οδηγία 90/270/ΕΟΚ που επικυρώθηκε από την Ελλάδα με το Προεδρικό Διάταγμα 398/1994. Αφορά τις ελάχιστες προδιαγραφές ασφαλείας και υγείας κατά την εργασία με οθόνες οπτικής απεικόνισης.

Ο κάθε εργαζόμενος οφείλει να γνωρίζει την νομοθεσία σχετικά με τα ωράρια εργασίας και τα διαλείμματα που δικαιούνται. Με αυτό το τρόπο, προστατεύει την δουλειά του και δεν αφήνει τους εργοδότες να παραβιάζουν τα εργασιακά του δικαιώματα.